Αφιέρωμα στην Ελλάδα

[...] Η δυσκολία να δω καλά ό,τι απομένει από τα γλυπτά της ζωοφόρου μου φέρνει στο νου τη βαθύτατη απογοήτευση που ένιωσα στο Λονδίνο.Με πόση λαχτάρα είχα μπει στις αίθουσες του Βρετανικού Μουσείου για να θαυμάσω τα κλοπιμαία του Έλγιν! Και βρέθηκα σ' ένα χώρο που έμοιαζε με λαϊκή αγορά ή με τελωνείο, βαμμένο μ' ένα απαίσιο κόκκινο χρώμα, ένα ψυγείο για αριστουργήματα, σκοτεινό, στενόχωρο, απελπιστικό. Είχαν χάσει ακόμη και την ιδιαιτερότητα της φθοράς του υλικού τους. Περιεργαζόμουν ένα-ένα αυτά τα θαυμάσια έργα, προσπαθώντας να τα απομονώσω από το περιβάλλον. Όμως άδικα! Δεν με συγκινούσαν. Δεν αναγνώριζα αυτά που πολλές εικόνες με είχαν ωστόσο προειδοποιήσει ότι θα δω. Τα ανάγλυφα μου φαίνονταν πλαστά, η πομπή των καβαλάρηδων πάνω σ' αυτούς τους βρόμικους τοίχους μ' ενοχλούσε. Νόμιζα πως βρισκόμουν σ' ένα μαρμαράδικο, σε μια αποθήκη με αντικείμενα από κατασχέσεις, όπου ακρωτηριασμένα φαντάσματα, αιχμάλωτα, νοσταλγούσαν τον ουρανό της πατρίδας τους.

Camille Mauclair

Le Pur Visage de la Grece

Μετάφραση: Βίτω Αγγελοπούλου

Η ΖΩΦΟΡΟΣ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΙΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ ΣΤΙΣ ΒΑΣΣΕΣ ΦΙΓΑΛΕΙΑΣ

...δεν πιστεύω να είχε πότε νομίσει, όπως ένας μεταγενέστερος πατριώτης του, πως οι ασπιδοφόροι πολεμιστές μιας ζωοφόρου -της Φιγάλειας, αν θυμάμαι σωστά- ήταν χελώνες.

Γιώργος Σεφέρης
Δοκιμές (1948-1971), 2, 
Εκδόσεις  Ίκαρος, Αθηνα 1974,
σ.340-342 

φωτογραφία: εδώ 

Χθες, σήμερα βρέχει

Το χορηγικό Μνημείο του Νικία

Το αρχαίο νεκροταφείο του Κεραμεικού

Οι αρχαιότεροι τάφοι χρονολογούνται στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (2700-2000 π.Χ.). Από την υπομυκηναϊκή περίοδο (1100-1000 π.Χ.) και εξής το νεκροταφείο αναπτύσσεται συνεχώς. Κατά τη γεωμετρική (1000-700 π.Χ.) και αρχαϊκή (700-480 π.Χ.) περίοδο οι τάφοι πληθαίνουν, εντάσσονται σε ταφικούς τύμβους ή σημαίνονται με επιτάφια μνημεία. Από την ελληνιστική περίοδο έως τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους (Από το 338 π.Χ. έως περίπου τον 6ο αι. μ.Χ.) συνεχίστηκε αδιάκοπα η λειτουργία του νεκροταφείου στον ίδιο χώρο. 

ΤΑ ΑΕΤΟΠΟΥΛΑ

Το Χορηγικό Μνημείο του Θρασύλλου

Στο μέσον του κατακόρυφα λαξευμένου βράχου πάνω από το Θέατρο του Διονύσου, δεσπόζει το σπήλαιο του χορηγικού μνημείου του Θρασύλλου. Ο Παυσανίας αναφέρεται έμμεσα σε αυτό, παρέχοντας την πληροφορία ότι στο εσωτερικό του υπήρχε παράσταση του φόνου των τέκνων της Νιόβης από τον Απόλλωνα και την Άρτεμη.

To μνημείο του Θρασύλλου συνίστατο από μία κτιστή μαρμάρινη πρόσοψη μπροστά από το φυσικό σπήλαιο. Η όψη του είχε μορφή δίθυρου πυλώνος με παραστάδες, κεντρικό πεσσό, δωρικό επιστύλιο με συνεχή σειρά σταγόνων, ιωνική ζωφόρο και γείσο πάνω στο οποίο εδράζονταν βάθρα για χορηγικούς τρίποδες. Η ζωφόρος έφερε διακόσμηση με ένα στεφάνι κισσού στο μέσον - έπαθλο των νικητών χορηγών των θεατρικών αγώνων - και άλλα δέκα στεφάνια ελιάς.

Σύμφωνα με την επιγραφή στο επιστύλιο, το μνημείο κτίσθηκε από το χορηγό Θράσυλλο επί άρχοντος Νεαίχμου, το 320/319 π.Χ. Επόμενη ιστορική φάση, τεκμηριωμένη και πάλι από τις κατακείμενες χορηγικές επιγραφές, είναι η αναμόρφωση του άνω μέρους και η ανίδρυση δύο ακόμη τριπόδων από το νικητή χορηγό Θρασυκλή, υιό του Θρασύλλου, επί άρχοντος Πυθαράτου, το 271/270 π.Χ. Η χρήση του σπηλαίου ως τόπου άσκησης λατρείας κατά την εγκαθίδρυση του χριστιανισμού, πρέπει να θεωρείται βέβαιη.

Από περιηγητές του 17ου αιώνα πιστοποιείται η ύπαρξη στο σπήλαιο ενός ιδιότυπου διμερούς ναϋδρίου, με την ονομασία «Παναγία η Σπηλιώτισσα», κατάλοιπα του οποίου σώζονται σήμερα στο εσωτερικό του σπηλαίου. Τη μορφή του Θρασυλλείου κατά την Τουρκοκρατία αποτύπωσαν πολλοί περιηγητές του 18ου και των αρχών του 19ου αι. Στην αρχική θέση του τρίποδα του Θρασύλλου, διακρίνεται σε όλα αυτά τα σχέδια ένα μαρμάρινο άγαλμα του Διονύσου, επέμβαση χρονολογούμενη ίσως στους ρωμαϊκούς χρόνους. Το άγαλμα αποσπάστηκε το 1802 για λογαριασμό του Λόρδου ΄Ελγιν και εκτίθεται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο.

Το μνημείο του Θρασύλλου, ενώ είχε διατηρηθεί σχεδόν ακέραιο για είκοσι αιώνες, καταστράφηκε το 1827, κατά την πολιορκία της Ακροπόλεως από τους Τούρκους.

Στο χώρο της Ακρόπολης και της Αρχαίας Αγοράς