Κατά τα
πρώτα χρόνια του 19ου αιώνα το μοναστήρι δέχτηκε έναν διαβόητο επισκέπτη, τον
λόρδο Thomas Bruce Elgin (1766-1841). Ο Άγγλος περιηγητής και αρχαιολόγος
Edward Dodwell (1767-1832), που πέρασε από το Δαφνί το φθινόπωρο του 1805,
αναφέρει:
«Περάσαμε
από το μοναστήρι του Δαφνίου, που βρίσκεται πάνω από τα ερείπια ενός αρχαίου
ναού, κατά πάσα πιθανότητα αφιερωμένου στον Απόλλωνα. Όταν επισκέφτηκα για
πρώτη φορά την Ελλάδα [δηλαδή κατά το έτος 1801], υπήρχαν εκεί ακόμα μερικοί
μικροί ιωνικοί κίονες με τα κιονόκρανά τους. Ένας "βολικός" σεισμός
λέγεται ότι κατέστρεψε τον νεότερο τοίχο, όπου οι κίονες είχαν εν μέρει
εντοιχιστεί. Ο λόρδος Έλγιν, με αξιέπαινο ενδιαφέρον για την αποφυγή
μελλοντικών καταστροφών και παρακινημένος από το γνωστό του πάθος για την
απόκτηση ελληνικών αρχαιοτήτων, τους έστειλε στην Αγγλία. Τώρα βρίσκονται στο
Βρετανικό Μουσείο».
Την
απόσπαση των ιωνικών κιόνων από τον Elgin αναφέρουν τόσο ο Γάλλος FranQois
Pouqueville όσο και ο Γερμανός Ludwig Ross (1806-1859), που επισκέφτηκαν τον
χώρο μετά, κατά τις δεκαετίες του 1810 και του 1830 αντιστοίχως. Πράγματι, ο
λόρδος Elgin απέσπασε τρεις λεπτούς ιωνικούς κίονες που στήριζαν τα τοξωτά
ανοίγματα της πρόσοψης του εξωνάρθηκα του καθολικού της μονής. Μόνο ένας από
τους κίονες του εξωνάρθηκα διέφυγε του Elgin και παραμένει μέχρι σήμερα στην αρχική
του θέση, στη ΝΔ γωνία του κτίσματος. Οι υπόλοιποι, ακριβώς όπως ανέφερε ο
Dodwell, βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου. Η αρχική θέση των
κιόνων αυτών φαίνεται πως ήταν στο ιερό του Δαφναίου Απόλλωνος, τον πανάρχαιο
πρόγονο της χριστιανικής μονής του Δαφνιού.
Κείμενο από εδώ